OV-data is in de laatste 10 jaar veranderd van een organisatie die zich hoofdzakelijk richt op integrale reisinformatie op de haltes (GOVI), naar een organisatie die aan de ene kant zorgdraagt voor het vrijkomen van brondata zodat diverse partijen betrouwbare reisinformatie aan reizigers kunnen bieden. Aan de andere kant zorgt OV-data voor historische data ten behoeve van beleidsmonitoring (dashboards).
De huidige ICT-omgeving is echter niet meegegroeid met deze ontwikkeling en is na 15 jaar aan vervanging toe. Via een vastomlijnde route worden brondata verkregen van de leveranciers en verwerkt tot informatie voor de serviceproviders of dashboards. Nieuwe datasets leidden vervolgens tot nieuwe productielijnen met ieder hun eigen inrichting en beheerproces, waardoor onderlinge gegevensuitwisseling lastig is. We zijn nu op een punt gekomen dat het huidige ICT-systeem een systeemsprong moet maken. Ook omdat de standaardorganisatie BISON voor een nieuwe Europese standaard NeTEX heeft gekozen. Na een akkoord voor de plannen vanuit het OV Managersoverleg, zijn we begonnen met de eerste fase van de ombouw naar een nieuw systeem.
Weten waarover je praat
Voordat er een keuze is gemaakt voor een andere systeemarchitectuur, is gedefinieerd welke data nu echt belangrijk zijn voor OV-data (of eigenlijk: voor onze opdrachtgevers, de OV-autoriteiten) en welke eisen worden gesteld aan deze datasets. Vanouds blijft OV-data een belangrijke rol spelen in de 'sturingsinformatie' ten behoeve van de reizigers. Om de reiziger tijdens en kort voor de reis goed te kunnen informeren, moet OV-data beschikken over actuele informatie over het voertuig en de weg/halte. Voor betrouwbaar 'sturen' en 'monitoren' is het van groot belang dat iedereen over hetzelfde praat. Over dezelfde OV-lijn, dezelfde halte, hetzelfde voertuig, etc. Hiervoor dient OV-data te beschikken over een kwalitatief hoogwaardige 'Basisregistratie OV'.
Een groeiende behoefte betreft de 'monitoringsinformatie'. Steeds meer opdrachtgevers zien OV-data als een betrouwbare, veilige partij om hun monitoringsdata op te slaan en via eenvoudige dashboards te ontsluiten. OverOV is de eerste belangrijke stap in deze richting. [Lees ook de column die Gertjan Kamerik hierover schreef] Van steeds meer datasets worden maandelijks onderling vergelijkbare (op concessieniveau) resultaten gepresenteerd. Deze data worden gebruikt voor het monitoren van de prestatie van de vervoerder én als beleidsinstrument voor de OV-autoriteit of eerder gestelde doelen worden gehaald.
De uitgangspunten voor OV-data om op een goede wijze invulling te geven aan de taak om informatie betrouwbaar te verwerken en te leveren zijn Kwaliteit, Veerkracht, Toegankelijkheid en Kosten. In onderstaand schema zijn de doelen en belangrijkste kenmerken van deze principes weergegeven.
De enige wijze waarop OV-data haar toekomstige rol goed kan (blijven) uitvoeren, is ervoor te zorgen dat de huidige informatiesystemen en bijbehorende datasets, die voor diverse activiteiten zijn geschreven, samengevoegd worden tot één pakket (een geïntegreerd informatiemodel) dat zoveel mogelijk bedrijfsprocessen ondersteunt. Integratie maakt OV-data flexibel en zorgt voor efficiëntere bedrijfsprocessen. Niet alleen mensen maar ook databronnen, processen en netwerken moeten aan elkaar verbonden worden. OV-data moet op een vooraf bepaalde wijze haar data ontvangen, opslaan, verrijken, wijzigen en uitleveren Een integrale benadering is hierbij een vereiste.
Inmiddels zijn de eerste stappen gezet, maar gezien de complexiteit van het traject (de bestaande 'fabriek' moet wel blijven draaien) houden wij rekening met een doorlooptijd van zo’n 2 jaar voordat het nieuwe systeem helemaal in gebruik is.